پرستاری شغلی بسیار مهم و حساس است که علاوه بر مهارت‌های تخصصی به ویژگی‌های شخصیتی خاصی نیاز دارد. پرستاران نقشی حیاتی در مراقبت و درمان بیماران به عهده دارند و در مورد تمام بیماری‌ها و مراقبت‌های درمانی باید اطلاعات کافی داشته باشد. پرستاران بر طبق دستورات و تجویز پزشک از بیماران مراقبت می‌کنند و ترکیبی از حمایت بالینی، عاطفی و اجتماعی را به بیماران و حتی خانواده بیماران ارائه می‌کنند. افراد زیادی به دلیل ویژگی‌های فردی و شخصیتی علاقه زیادی به شغل پرستاری و کمک به بهبود و درمان بیماران دارند؛ از طرفی افزایش تعداد بیمارستان‌ها و مراکز درمانی نیز نیاز به استخدام پرستار را افزایش داده است.
در این مقاله قصد داریم در مورد شغل پرستاری و شرایط لازم برای استخدام شدن به عنوان پرستار صحبت کنیم و اطلاعات مفیدی در مورد بازار کار این شغل حساس و مهم به شما ارائه کنیم.
معرفی شغل پرستاری
پرستارها در یک کلام نجات‌دهنده زندگی هستند. در آمریکا بیش از ۳ میلیون پرستار مشغول به کار است و تعداد پرستاران نسبت به پزشکان حدود ۳ به ۱ است. درحالی‌که پزشکان معمولاً در یک زمینه خاص تخصص و تبحر دارند، پرستاران آموزش‌های عمومی و جامع‌تری می‌بینند و قادر به مراقبت از تمامی بیماران و همه جنبه‌های سلامتی افراد هستند.
به عنوان مثال، بیماری که دچار درد قفسه سینه شده ممکن است به یک متخصص قلب یا متخصص داخلی مراجعه کند و هریک از این پزشکان با توجه به تخصص خود اقدام به تشخیص بیماری و تجویز دارو کنند. اما پرستار مسئولیت مراقبت از تمام بیماران را به عهده دارد و باید مطمئن شود که املا درمان‌ها و داروهای مختلف با یکدیگر تداخل نداشته باشند و ثانیه بیمار در جریان روند درمان قرار داشته باشد. هنگامی‌که نتایج آزمایش و تشخیص نهایی آماده می‌شود معمولاً پرستار اولین نفری است که آن‌ها را می‌خواند و در صورت لزوم پزشک و متخصص مربوطه را مطلع می‌کند. دیگر زمانه آن‌که پرستار تنها در نقش دستیار و مجری دستورات پزشک بود گذشته است و امروزه پرستاران به اندازه پزشک، در درمان و مراقبت از بیماران نقش و مسئولیت دارند.
تحصیلات لازم برای استخدام پرستار
برای پذیرش در موقعیت‌های استخدام پرستار به مدرک لیسانس پرستاری نیاز خواهید داشت. دانشجویان در دوره کارشناسی دروس مختلف و متنوعی را مطالعه می‌کنند تا با همه جوانب مراقبت و درمان بیماران مختلف آشنا شوند. دانشجویان پرستاری پس از سپری کردن دروس عمومی و تخصصی باید دوره‌های کارآموزی و کارورزی را در بیمارستان‌های آموزشی بگذرانند تا به صورت عملی نیز با پراسیجر و روند درمان و مراقبت‌های درمانی آشنا شوند. به طور کلی واحدهای درسی دانشجویان پرستاری در مقطع کارشناسی به چند گروه کلی تقسیم می‌شوند: دروس عمومی، دروس پایه، دروس تخصصی و دروس کارآموزشی رشته پرستاری.
مدرک موردنیاز برای اکثر موقعیت‌های شغلی پرستاری، کارشناسی است؛ اما درصورتی‌که در مقطع کارشناسی ارشد و بالاتر نیز تحصیل کرده باشید میتوانید فرصت‌های شغلی بهتر و درآمد بالاتری داشته باشید.
برخی از گرایش‌های رشته پرستاری در مقطع کارشناسی ارشد عبارت‌اند از:
- پرستاری کودکان
- پرستاری داخلی و جراحی
- پرستاری توان‌بخشی
- پرستاری اورژانس
- پرستاری مراقبت‌های ویژه
- پرستاری مراقبت از نوزادان
- پرستاری بهداشت و سلامت جامعه
مسئولیت‌های کاری پرستاران
- همکاری با پزشکان برای معاینه فیزیکی و اجرای برنامه‌های درمانی
- ثبت شرح‌حال از وضعیت بیمار و ارائه گزارش به پزشک
- انجام پروسیجر درمانی، چک کردن دمای بدن بیماران، بررسی فشار خون و ضربان نبض
- دادن دارو و انجام تزریقات تجویز شده توسط پزشک طبق زمان‌بندی دقیق
- در جریان گذاشتن خانواده و همراهان بیمار و اطلاع در مورد روند درمان
- گرفتن نمونه خون، تمیز کردن، ضدعفونی و پانسمان زخم‌ها
- کنترل وضعیت بیمار، تأمین نیازهای او و ارائه بهترین مراقبت و درمان
- بررسی تجهیزات پزشکی و حفظ بهداشت و ایمنی (تجهیزات ضدعفونی‌کننده، ضدعفونی سطوح، آماده‌سازی تخت و …)
- همکاری با تیم پرستاری برای اجرای برنامه‌های مراقبتی از تمام بیماران
ویژگی‌های شخصیتی و مهارت‌های فردی یک پرستار نمونه
پرستاری شغلی است که ارتباط مستقیمی با احساسات و عواطف انسانی دارد و به همین دلیل، علاوه بر دانش تخصصی مستلزم ویژگی‌های شخصیتی خاصی مثل دلسوزی، صبوری و حس همدردی است. به‌طور کل، برای استخدام پرستار لازم است واجد مهارت‌های فردی زیر باشید:
حس شفقت و دلسوزی: نگرانی برای درد و مریضی دیگران و تلاش برای بهبود سلامتی وضعیت بیماران یکی از ویژگی‌های اصلی یک پرستار موفق است.
مهارت‌های سازمانی و توجه به جزئیات: منظم و دقیق بودن به شما کمک می‌کند تمام پروسیجر درمانی را به با دقت دنبال کنید و از سلامت و ایمنی خود، بیماران و همکاران مطمئن شوید.
تفکر انتقادی: این مهارت به شما کمک می‌کند مشکلات را ارزیابی کنید و اقدامات لازم برای حل آن‌ها را انجام دهید.
صبر و ثبات عاطفی: پرستاری شغلی حساس و پر چالش است و داشتن این دو مهارت به شما کمک می‌کند در شرایط دشوار و احساسی بتوانید به‌درستی مسئولیت‌های شغلی خود را انجام دهید و موقعیت را کنترل کنید.
مهارت گوش دادن و صحبت کردن: به عنوان پرستار باید توانایی خوبی در ارتباط برقرار کردن با بیماران، خانواده آن‌ها و همین‌طور کارکنان بیمارستان داشته باشید. بخش زیادی از کار شما به‌صورت تیمی است و ارتباط مؤثر و سازنده با همکاران نقش مهمی در موفقیت و پیشرفت شغلی شما خواهد داشت.
توانایی انجام چند کار به‌صورت هم‌زمان: در شغل پرستاری اغلب لازم است هم‌زمان چند کار را انجام دهید و مدیریت کنید؛ بنابراین داشتن این مهارت به شما در انجام بهتر وظایف شغلی‌تان کمک می‌کند. در بسیاری از مواقع، یک پرستار وظیفه مراقبت از چندین بیمار را بر عهده دارد و باید داروها و نحوه مراقبت از هر بیمار را در ذهن داشته باشد و طبق زمان‌بندی از تمام آن‌ها مراقبت کند.
برخورداری از سلامت و توانایی جسمی لازم: پرستاران بخش زیادی از ساعات کاری را به‌صورت ایستاده و در حال تردد در بیمارستان سپری می‌کنند. همچنین موقع بلند کردن یا جابجایی بیماران و کمک به آن‌ها به توان و قدرت جسمی مناسبی نیاز خواهند داشت. بنابراین نکته مهم در استخدام پرستار برخورداری از سلامت و توان جسمی لازم برای انجام مسئولیت‌های شغلی و وظایف پرستاری است.
محیط کاری پرستاران
بخش اعظم پرستاران در بیمارستان‌های دولتی و خصوصی مشغول به کار هستند و سایر پرستاران در مطب‌های پزشکان، مراکز درمانی، درمانگاه‌ها و کلینیک‌های درمانی استخدام می‌شوند. بااین‌حال، مراکز ارائه‌دهنده خدمات درمانی در منزل، مدارس و مراکز اصلاح و تربیت و … نیز اقدام به استخدام پرستار می‌کنند. کارفرماهای پرستاران را به‌طور فهرست‌وار در ادامه مشاهده می‌کنید:
- بیمارستان‌های خصوصی و دولتی
- کلینیک‌ها
- ادارات و شرکت‌ها
- مدارس
- داروخانه‌ها
- بخش خدمات اورژانس و اعزام آمبولانس
- مراکز خدمات درمانی در منزل
- آسایشگاه‌ها و مراکز نگهداری از سالمندان
علاوه بر بیمارستان‌های خصوصی و مراکز درمانی، وزارت بهداشت و درمان نیز برای تأمین نیروی متخصص در مشاغل مختلف اقدام به برگزاری آزمون استخدامی می‌کند. یکی از رشته‌ها و مشاغل موردنیاز وزارت بهداشت، پرستاری است و بسیاری از پرستاران برای استخدام در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی دولتی تمایل به شرکت در این آزمون دارند.
افرادی که قصد دارند در آزمون استخدامی وزارت بهداشت شرکت کنند باید واجد شرایط عمومی و اختصاصی باشند. شرایط اختصاصی با توجه به رشته و عنوان شغلی متغیر خواهد بود و در دفترچه راهنمای آزمون درج خواهد شد؛ اما شرایط عمومی برای شرکت در این آزمون عبارت است از:
- اعتقاد و پایبندی به دین اسلام یا یکی از ادیان موردقبول در قانون اساسی
- التزام به قانون اساسی
- داشتن تابعیت ایرانی
- انجام خدمت دوره سربازی یا معافیت قانونی برای آقایان
- عدم اعتیاد به مواد مخدر و روان‌گردان
- عدم سوءپیشینه کیفری و جزایی مؤثر
- برخورداری از سلامت جسمی و روانی و توانایی برای انجام وظایف محوله
شرایط سخت کاری پرستاران
شغل پرستاری درآمد نسبتاً خوبی دارد و تقاضای زیادی نیز برای استخدام پرستار در مراکز درمانی مختلف وجود دارد؛ بااین‌حال این شغل مخاطرات و چالش‌هایی دارد که سلامتی پرستاران را تهدید می‌کند. اولین مورد اینکه پرستارها به دلیل ارتباط نزدیک با بیماران مختلف در معرض ابتلا به بیماری‌های واگیردار و خطرناک هستند. به عنوان مثال، در حال حاضر که درگیر پاندمی کرونا هستیم این پرستاران هستند که در خط مقدم مبارزه با این بیماری قرار دارند و جان و سلامتی خود را فدای درمان بیماران مبتلا به کووید-۱۹ می‌کنند.
علاوه بر این، انجام وظایف پرستاری از نظر فیزیکی و جسمی نیز فشار زیادی به افراد وارد می‌کنند. ایستادن به مدت طولانی، شیفت‌های طولانی شبانه، توان جسمانی لازم برای بلند کردن و جابجایی بیماران و … در درازمدت می‌تواند اثرات نامطلوبی بر سلامتی جسمی پرستاران داشته باشد.
ازجمله دیگر سختی‌های شغل پرستاری، سطح حساسیت بالای آن است. پرستار وظیفه مراقبت از بیماران را بر عهده دارد و کوچک‌ترین اشتباه و قصور در مورد نوع و دوز دارو یا نحوه پروسیجر درمانی می‌تواند باعث مرگ بیمار شود و مسئولیت‌های اخلاقی، احساسی و حتی حقوقی سنگینی برای او به همراه داشته باشد.
همچنین، پرستاری به صبوری به شدت بالایی نیاز دارد. بیماران و همراهان او در وضعیت سختی قرار دارند و ممکن است به دلیل ناراحتی و عصبانیت ناشی از این شرایط، برخورد بدی با پرستار داشته باشند. پرستار باید حس دلسوزی و همدردی بالایی داشته باشد و با صبر و آرامش با این افراد برخورد کند؛ در غیر این صورت نمی‌تواند در این شغل دوام بیاورد.
یکی دیگر از معایب و سختی‌های شغل پرستاری، نامنظم بودن ساعات کاری، فشار و استرس کاری بالا و شیفت‌های شبانه است. این موضوع باعث می‌شود پرستاران خواب مناسبی نداشته باشند و فشار و استرس کاری در کنار کم‌خوابی اثرات بدی بر روحیه و حتی سلامت جسمانی آن‌ها بگذارد. علاوه بر این، نامنظم بودن ساعات کاری و شیفت‌های اجباری به‌ویژه برای افراد متأهل و بچه‌دار چالش بزرگی است و هماهنگی بین زندگی شخصی و زندگی حرفه‌ای در بسیاری از موارد کار بسیار دشوار و غیرممکنی به نظر می‌رسد.
آیا پرستاری ساعت کاری خاصی دارد؟
شغل پرستاری ساعات کاری متغیر و زمان‌بندی‌های غیرمنظمی ممکن است داشته باشد و هنگام ارسال درخواست برای استخدام پرستار باید به این موردتوجه داشته باشید. همچنین ممکن است در روزهای آخر هفته و تعطیلات نیز مجبور به حضور در محل کار و مراقبت از بیماران داشته باشید. البته پرستارانی که در بیمارستان‌های بزرگ استخدام می‌شوند معمولاً طبق ساعات کاری مشخص کار می‌کنند و شیفت‌های شب آنان نیز به‌صورت چرخشی و نوبتی است.
شیفت‌های پرستاران به‌صورت ۳ شیفت در شبانه‌روز (شیفت صبح، شیفت عصر و شیفت شب) تنظیم‌شده که هر پرستار در هر ماه تعداد مشخصی شیفت از هر سه نوع خواهد داشت. اما در مواقع اورژانسی و شرایطی که نیاز به نیروی پرستار وجود داشته باشد باید در دسترس یا به اصطلاح آنکال باشید و بتوانید خود را هر چه سریع‌تر به بیمارستان و محل کار برسانید.
با این حال، پرستارانی که در مطب پزشکان و مدارس، خانه سالمندان و … کار می‌کنند ساعات کاری مشخص‌تر و روزهای کاری منظم‌تری دارند.
آینده کاری پرستاری
پرستارانی که تازه از دانشگاه فارغ‌التحصیل شده‌اند می‌توانند در مراکز درمانی مختلف و بیمارستان در موقعیت‌های استخدام پرستار مشغول به کار شوند. این افراد معمولاً کار خود را به عنوان پرستار شیفت شروع می‌کنند؛ اما با کسب تجربه و افزایش مهارت‌های پرستاری امکان پیشرفت شغلی برای این افراد وجود دارد و ممکن است بعد از چند سال فعالیت ارتقاء پیدا کنید و در سمت‌های زیر مشغول به کار شوید:
- سرپرستار
- سوپروایزر آموزشی، بالینی و کنترل عفونت
- مترون یا مدیر خدمات پرستاری
- استف و پرستار مراقب
برای رسیدن به مشاغل بالا نیازی به مدرک بالاتر نیست و مدرک کارشناسی کفایت می‌کند؛ اما پرستاری که مدرک دکتری داشته باشد حتماً این امکان برایش وجود دارد که به پست مدیریتی و ریاست بیمارستان نیز ارتقا پیدا کند.
جمع بندی
پرستاری شغلی حساس و سرنوشت‌ساز است که باعث نجات و شفای جان انسان‌ها می‌شود و شاید جزء معدود شغل‌هایی باشد که جنبه احساسی و انسانی آن بسیار پررنگ و محسوس است. برای استخدام پرستار نیاز به مدرک کارشناسی در رشته پرستاری است؛ علاوه بر این پرستاران به ویژگی‌های شخصیتی خاصی مثل دلسوزی و شفقت، صبر و حوصله زیاد، توانایی انجام چند کار به‌صورت هم‌زمان و دقت و هشیاری بالا نیاز دارند.
بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها، درمانگاه‌های دولتی، مطب پزشکان و خانه‌های سالمندان و مراکز خدمات درمانی در منزل به استخدام پرستار نیاز دارند. پرستارانی که در بیمارستان‌ها مشغول به کار می‌شوند ساعات کاری متغیری دارند و باید در ماه در شیفت‌های مختلف صبح، عصر و شب حضور داشته باشند. اما پرستارانی که در مراکز خصوصی و درمانی کار می‌کنند اغلب ساعات کاری منظم‌تر و کمتری دارند. برای مشاهده آگهی های استخدام میتوانید به سایت های کاریابی و استخدام سر بزنید.
- ۰۰/۰۵/۱۱