امروزه افزایش روزافزون سرعت رشد علم و تولید در دنیا، کمبود زمان، چالش‌های تولید، خواسته‌های روزافزون مشتریان و طراحی‌های پیچیده فشار بیشتری به مهندسان و واحدهای تولیدی وارد می‌کند. اینجاست که مهندس صنایع به کمک سازمان‌ها می‌آید و با به حداقل رساندن اتلاف در فرآیندهای جاری در مجموعه، موجب بهینه‌سازی در نیروی انسانی، هزینه و زمان می‌شود.
احتمالا شما هم در دوران تحصیل شنیده‌اید که رشته مهندسی صنایع ساده‌تر از سایر رشته‌های مهندسی است؛ اما کمتر کسی به شما می‌گوید که بازار کار و تقاضا برای استخدام مهندس صنایع به مراتب بیشتر از بقیه رشته‌هاست. با تحصیل در این رشته، میتوانید در موقعیت‌های شغلی متنوع و در زمینه‌های کاری مختلفی استخدام شوید.
کافی است سری به فرصت‌های شغلی منتشر شده در جاب ویژن بزنید تا متوجه شوید تعداد آگهی‌های استخدام مهندس صنایع تا چه حد بالاست. از آنجا که مهندسان صنایع وظیفه بهینه‌سازی فرآیندها و منابع را بر عهده دارند حضور آنها در سازمان‌ها و شرکت‌ها باعث کاهش هزینه و افزایش بازدهی و تولید می‌شود. با توجه به این مسئله و در شرایط پررقابت کنونی، عجیب نیست که بازار کار مهندسی صنایع با رشد روزافزون مواجه است.
در این مقاله از جاب ویژن قصد داریم در مورد شرایط استخدام مهندس صنایع، وظایف و مسئولیت‌ها، بازار کار مهندسی صنایع، زیرشاخه‌های متنوع مهندسی صنایع و…. صحبت کنیم و دید بهتری از این حوزه شغلی به شما ارائه کنیم. در ادامه با ما همراه باشید.
هدف از رشته مهندسی صنایع چیست؟
با توجه به نقش کلیدی مهندسان صنایع در سازمان‌های تولیدی و خدماتی، بسیاری از شرکت‌ها و کسب و کارهای خصوصی و دولتی اقدام به جذب این افراد می‌کنند. مهندسی صنایع به این منظور پدید آمده است که هزینه‌ها را کاهش دهد؛ از اتلاف انرژی جلوگیری کند و راندمان و بازدهی کار را بالا ببرد.
در شرایط فعلی، بهینه‌سازی فرآیندهای جاری در یک سازمان می‌تواند برگ برنده آنها در بازار رقابتی امروزی باشد و همین مسئله دلیل اصلی رشد بازار کار مهندسی صنایع به حساب می‌آید. البته بسیاری اعتقاد دارند که این رشته، دریایی از دانش به عمق یک سانتی‌متر است و شما باید از تمام علوم مهندسی، مدیریت، اقتصاد، روابط عمومی و… تا اندازه‌ای اطلاع داشته باشید. همین موضوع باعث شده مهندسی صنایع نسبت به سایر رشته‌های مهندسی دروس متنوع‌تر و گسترده‌تری را شامل می‌شود.
مهندسی صنایع به چه زیرشاخه‌های کاری تقسیم می‌شود؟
تعداد گرایش‌های مهندسی صنایع در دانشگاه و در مقاطع مختلف کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا، نسبت به چند سال گذشته افزایش داشته است. اما در بازار کار معمولا آگهی‌های استخدام مهندس صنایع و مدیر تولید به چند دسته کلی دسته‌بندی می‌شوند:
مدیریت تولید
بیشتر واحدها و سازمان‌های تولیدی، به جذب و استخدام مهندس صنایع در زیرمجموعه مدیریت تولید نیاز دارند. در این جایگاه شغلی، شما موظف هستید برای تولید برنامه‌ریزی داشته باشید و بهترین سیستم را برای بهینه‌سازی خط تولید طراحی و پیاده‌سازی و اجرا کنید. نظارت بر تولید و رفع اشکالات در این زمینه هم بر عهده شما خواهد بود.
مدیریت پروژه و برنامه‌ریزی
مدیریت پروژه یا کنترل پروژه را می‌توان پرتقاضاترین و پرکاربردترین گروه شغلی در بین مهندسان صنایع دانست. اگرچه اکثر سازمان‌ها به دنبال جذب مهندس صنایع در این موقعیت شغلی هستند؛ اما برای آنکه بتوانید در این فرصت‌های شغلی پذیرفته شوید باید به استاندارد PMbok تسلط کامل داشته باشید و کار با نرم‌فزار MSP را به طور کامل بلد باشید.
برخی از سازمان‌های بزرگ و معتبر(مثلا شرکت‌های فعال در انجام پروژه‌های نفت و گازی) واحدی مستقل برای کنترل و مدیریت پروژه دارند. اما در سایر مجموعه‌ها ممکن است شما تنها فردی باشید که وظیفه پیگیری پروژه‌ها از افراد و واحدهای مرتبط، بهینه‌سازی زمان و هزینه، بررسی چرخه عمر پروژه، کاهش ریسک و… را بر عهده دارد.
مدیر عملیات
جذب مهندس صنایع در زیرشاخه مدیریت عملیات، معمولا به منظور دستیابی به بهره وری و افزایش احتمال دستیابی به اهداف شرکت صورت می‌گیرد.
اگر با عنوان شغلی مدیر عملیات استخدام شوید مسئولیت هماهنگی و رفع مشکلات بین تیم‌های مختلف سازمان بر عهده شما خواهد بود. البته این تنها یکی از ده ها مسئولیت حساسی است که بر دوش مدیر عملیات قرار دارد.
شما باید صورت‌های مالی و گزارشات فروش را بررسی کنید؛ گزارش‌هایی متناسب با نیازهای سازمان تهیه و به واحدهای مختلف ابلاغ کنید و وظایف هر واحد را مشخص کرده و آنها را پیگیری کنید.
علاوه بر این موارد، پردازش و تجزیه تحلیل آماری داده‌های فروش و ارائه گزارش های تحلیلی، ارائه و تحلیل گزارش‌های مدیریتی و شاخص های KPI هم از جمله وظایف شما در این شغل خواهد بود.
مدیریت منابع انسانی و مالی
اگرچه رشته‌های مدیریت منابع انسانی و مدیریت مالی به طور جداگانه هم وجود دارند؛ اما بسیاری از افراد شاغل در این موقعیت‌های شغلی را مهندسان صنایع تشکیل می‌دهند. در مقطع کارشناسی ارشد مهندسی صنایع میتوانید این گرایش‌ها را انتخاب کنید و بسیاری از مدیران ترجیح می‌دهند از مهندسان صنایع برای موقعیت‌های شغلی مختلف استفاده کنند.
برای استخدام در واحد منابع انسانی سازمان‌ها، باید به مفاهیمی مثل چارت سازمانی، شرح وظایف و حقوق و دستمزد و … مسلط باشید و برای جذب در واحد مالی سازمان، باید توانایی تحلیل صورت‌های مالی و هزینه‌ها را نیز داشته باشید.
مهندسی کیفیت
استخدام مهندس صنایع برای مهندسی تضمین کیفیت یا QC بیشتر در سازمان‌های صنایع غذایی و تولیدی اتفاق می‌افتد. مجموعه‌هایی که قصد دارند استانداردهایی مانند ایزو (ISO) را دریافت کنند؛ نیاز بیشتری به استخدام مهندس تضمین کیفیت دارند.
اگر در این موقعیت‌های شغلی پذیرفته شدید؛ وظیفه اصلی شما تهیه مدارک و دستورالعمل‌های اجرایی برای خط تولید و سایر واحدهای سازمان خواهد بود. این دستورالعمل‌ها باید مطابق با استانداردهای روز باشند و کاملا به آنها مسلط باشید.
بعد از تهیه این دستورالعمل‌ها و ابلاغ آنها به واحدهای مربوطه، وظیفه دارید بر انجام صحیح و دقیق آنها نظارت و پیگیری داشته باشید و هرگونه عدم انطباق را گزارش دهید و رفع کنید.
مدیریت محصول
در این گرایش مهندسی صنایع، شما مدیریت محصول را بر عهده خواهید داشت و به بیان دیگر مالک آن محصول خواهید بود.
کارهایی که در این موقعیت شغلی باید انجام دهید؛ درک نیازهای مشتری، مدیریت تیم، توسعه، کار با روندها و سیستم‌های چابک، ارزیابی محصول تولید شده و بهبود آن و پیاده‌سازی چرخه محصول از ایده تا اجراست.
شرح وظایف و مسئولیت‌های مهندس صنایع
- مسیرهای شغلی و حوزه‌های کاری مهندسی صنایع بسیار گسترده هستند و با توجه به گرایش تخصصی و حیطه کاری‌تان وظایف مختلفی بر عهده خواهید داشت. به جز مسئولیت‌های مرتبط با هر کدام از زیرشاخه‌ها، معمولا کارفرما هنگام جذب و پذیرش شما، انتظار دارد وظایف زیر را به انجام برسانید:
- تعالی سازمانی
- یافتن عیوب و رفع آنها
- نظارت بر مراحل مختلف تولید
- کاهش اتلاف انرژی، زمان و هزینه در سازمان
- اطلاع از تمام فرآیندهای درون سازمانی و تولیدی
- ایجاد حداکثر بازدهی در تولید و فرآیندهای جاری در سازمان
- تدوین و طراحی استانداردها برای فرآیندها و محصولات تولیدی
- تجزیه و تحلیل هزینه‌ها و صورت‌های مالی با استفاده از روش‌های کنترل کیفیت و بهبود آنها
- ایجاد سیستم کنترل برای اطمینان از مطابقت محصول با استانداردهای کیفیت‌سنجی
- گزارش‌گیری و تجزیه و تحلیل هزینه‌ها، منابع و فرآیندها
- صحبت با مشتریان و برنامه‌ریزی برای حل دغدغه‌ها و نارضایتی آنها
- خودکارسازی و اتوماسیون فرآیندهای ساخت و تولید
- ایجاد تعادل و بهینه‌سازی زمان، هزینه، ریسک، ایمنی محیط کار و…
استخدام مهندس صنایع به چه مهارت‌هایی نیاز دارد؟
برای اینکه در سازمان‌های بزرگ و معتبر استخدام شوید؛ باید برخی از مهارت‌های فردی و تخصصی خود را تقویت کنید. مهارت‌های فنی و شرایط مورد نظر کارفرما را با مراجعه به سایت جاب ویژن و بررسی آگهی‌های شغلی استخدام مهندس صنایع میتوانید مشاهده کنید. اما مهارت‌های عمومی که کارفرما را مجاب خواهد کرد تا شما را جذب کند عبارتند از:
- خلاقیت و پویایی
- تفکر انتقادی
- مهارت‌های شنیداری
- توانایی حل مسئله
- مهارت‌های ارتباطی گفتاری و نوشتاری
- توانایی دید کلی و جامع به قضایا
- مهارت تحلیلی و آنالیز کردن
- روحیه مشتری‌مداری
چه دورنمایی در انتظار شغل مهندسی صنایع است؟
نیازی به گفتن نیست که با توجه به نیاز سازمان‌ها به کاهش هزینه‌ها و افزایش تولید، روند صعودی استخدام مهندس صنایع در سال‌های آینده همچنان ادامه خواهد داشت. گزارش‌های منتشر شده توسط دفتر آمار کار آمریکا هم گویای همین موضوع است. بر این اساس رشد این شغل تا ده سال آینده، بیشتر از ۱۰% خواهد بود که نرخی بالاتر از رشد سایر مشاغل و موقعیت‌های شغلی دارد. پیش‌بینی می‌شود بخش عمده این رشد در سازمان‌هایی با زمینه کاری بهداشتی و علمی و مهندسی (مشاوره‌ای) اتفاق بیفتد.
سطح حقوق و درآمد شغل صنایع
در این شغل، حقوق و درآمدی که دریافت می‌کنید ارتباط مستقیمی با مهارت‌ها و سابقه کاری شما و حوزه تخصصی‌تان دارد. به طور میانگین حقوق دریافتی مهندسان صنایع شاغل در زمینه‌های مدیریتی مثل مدیریت محصول و مدیریت کیفیت بالاتر از سایر رشته‌هاست.
البته شمار زیادی از مهندسان صنایع بعد از چندین سال کار در موقعیت‌های کاری مختلف، به عنوان مدیران قسمت‌های مختلف سازمان‌ها برگزیده می‌شوند. ناگفته پیداست که در این صورت حقوق دریافتی شما تا حد زیادی افزایش خواهد داشت.
مدارک و تحصیلات دانشگاهی مورد نیاز برای استخدام مهندس صنایع
برای شروع مسیر شغلی‌تان به عنوان مهندس صنایع، باید از دوره لیسانس شروع کنید. تقریبا تمام دانشگاه‌های صنعتی در این رشته دانشجو می‌پذیرند و شما میتوانید با توجه به رتبه کنکور در یکی از آنها پذیرفته شوید.
البته بسیاری از سازمان‌ها برای جذب مهندس صنایع به مدرک کارشناسی شما توجهی ندارند و میتوانید بعد از فارغ‌التحصیلی در یکی از رشته‌های مهندسی یا مدیریت، در مقطع فوق لیسانس وارد رشته مهندسی صنایع شوید. مخصوصا اگر در یکی از رشته‌های مهندسی (عمران، شیمی، برق و مکانیک) تحصیل کرده باشید و مدرک کارشناس ارشد خود را در رشته مهندسی صنایع دریافت کنید شانس بالاتری برای جذب به عنوان مدیر تولید خواهید داشت.
این نکته هم قابل ذکر است که شرکت‌های مشاوره یا سازمان‌هایی که در زمینه تحقیق و توسعه روش‌ها و سیستم‌ها فعالیت می‌کنند اغلب ترجیح می‌دهند افرادی را استخدام کنند که مدرک کارشناسی ارشد و یا دکتری دارند.
مهندسی صنایع چه گرایش‌هایی دارد؟
دانشجویان می‌توانند در دانشگاه (مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد) گرایش‌های متفاوت مهندسی صنایع را انتخاب کنند یا در محیط کار با تمرکز بر یک حوزه تخصصی، در آن گرایش مهارت و تجربه پیدا کنند. هر کدام از این گرایش‌ها روی بخشی از دروس مهندسی صنایع تمرکز دارند و تعدادی از وظایف مرتبط با این رشته را شامل می‌شوند. برخی از مهم‌ترین گرایش های مهندسی صنایع در دانشگاه و بازار کار عبارتند از:
- مدیریت پروژه و برنامه‌ریزی
- مدیریت تولید
- مدیریت منابع انسانی و مالی
- مدیریت محصول
- مهندسی کیفیت
- مدیریت عملیات
کدام گرایش مهندسی صنایع از همه بهتر است و بهترین بازار کار را دارد؟
با وجود گستردگی حوزه‌های کاری این رشته، نباید این موضوع را فراموش کرد که در همه این گرایش‌ها به یک اندازه فرصت شغلی منتشر نمی‌شود. معمولا بیشتر درخواست‌ها متعلق به چند گرایش خاص است و در سایر حوزه‌ها به‌سختی میتوانید فرصت شغلی مناسبی پیدا کنید. برای اینکه بدانید بهترین گرایش مهندسی صنایع از نظر بازار کار کدام است؛ میتوانید در سایت جاب ویژن گروه شغلی «مهندسی صنایع/مدیریت تولید/مدیریت پروژه/مدیریت عملیات» را انتخاب کرده و فرصت‌های شغلی منتشر شده را مشاهده بفرمایید.
با بررسی این آگهی‌ها احتمالا متوجه خواهید شد که برای برخی از گرایش‌ها مانند مدیریت پروژه و برنامه‌ریزی یا کارشناسان بهبود کیفیت بیشتر از گرایش‌های دیگر فرصت استخدام وجود دارد. بنابراین اگر هنوز فارغ‌التحصیل نشده‌اید؛ بهتر است ابتدا بازار کار گرایش‌های مختلف را بررسی کرده و سپس با توجه به آن تمرکز خود را روی دروس مهندسی صنایع مربوطه قرار دهید.
جمع‌بندی
با توجه به رشد روزافزون علم و گسترش تولید، رقابت بین سازمان‌های مختلف افزایش قابل توجهی پیدا کرده است. این رقابت باعث شده تا بهینه‌سازی فرآیندها، زمان، هزینه و… از اهمیت زیادی برخوردار باشد؛ چرا که حتی یک ریال صرفه‌جویی در هزینه‌ها یا یک روز کاهش زمان انجام کارها می‌تواند برگ برنده مجموعه در بازار رقابتی باشد.
همین موضوع باعث شده سازمان‌ها به شرایط و مهارت‌های مورد نیاز استخدام مهندس صنایع را بیشتر از قبل درک کنند و تعداد آگهی‌های درخواست همکاری برای این رشته افزایش محسوسی پیدا کند. مهندس صنایع وظیفه دارد با بهینه سازی فرآیندها، تولید، هزینه، زمان و انرژی و ... حداکثر بازدهی را در سازمان ایجاد کند.
اکثر فرصت‌های شغلی جذب مهندس صنایع در زمینه‌های کنترل کیفیت، مدیریت پروژه، مدیریت تولید، مدیریت عملیات، مدیریت محصول، مارکتینگ و مدیریت منابع انسانی و مالی منتشر می‌شوند که میتوانید این آگهی‌ها را در سایت جاب ویژن مشاهده کنید.
- ۹۹/۱۲/۰۵