یکی از مشاغل پرطرفدار که در کنار دشواری‌های خود، حقوق و مزایای نسبتا بالایی دارد، کارمند بانک است. تعداد بانکها و شعب آنها در کشور ما کم نیستند؛ به همین دلیل، نیاز به استخدام بانک نسبتا بالا و پرتقاضا است. بسیاری از فارغ‌التحصیلان رشتههای مدیریت، ریاضی، آمار، حسابداری، اقتصاد و حقوق به دلیل اشباع بودن بازار کار و تعداد زیاد فارغ‌التحصیلان این رشته‌ها، به دنبال جذب در بانکها هستند. با این حال، شرایط استخدام بانک نسبت به خیلی از مشاغل رایج دیگر، دشوارتر است و شرایط خاصی دارد.
برای آگاهی از این شرایط، میتوانید آگهی‌های استخدام بانک در جاب ویژن را مشاهده کنید.
در این مقاله جاب ویژن قصد داریم در مورد شرایط استخدام بانک صحبت کنیم. البته هر بانکی شرایط خاص خودش را برای جذب نیروی انسانی دارد. اما ما در این مقاله به شرایط کلی و عمومی استخدام در انواع بانک‌های خصوصی و دولتی می‌پردازیم.
شرایط کلی گزینش در بانک
بانک‌های خصوصی و دولتی جمهوری اسلامی ایران دارای لیستی از شرایط عمومی برای جذب نیروی انسانی هستند و همه بانکها برای جذب کارکنان جدید، ملزم به رعایت این شرایط می‌باشند. البته شرایط جذب نیروی انسانی در بانک‌های دولتی تا حد زیادی شبیه به هم است اما بانک‌های خصوصی برای جذب کارکنان خود، شرایط متفاوت‌تری دارند.
شرایط عمومی جذب نیروی انسانی در نظام بانکی کشور
شرایط استخدام بانک های دولتی براساس آیین‌نامه استخدامی نظام بانکی جمهوری اسلامی ایران، مصوب چهاردهم اسفند سال ۱۳۷۹ در وزارت امور اقتصاد و دارایی کشور می‌باشد. مطابق با این آیین نامه، گزینش در بانک‌های دولتی صرفا از طریق آزمون و مصاحبه انجام میشود.
متقاضیان برای همکاری با بانک‌های دولتی لازم است واجد شرایط زیر باشند:
- تابعیت ایرانی داشته باشند و از نظام جمهوری اسلامی ایران تبعیت کنند.
- دارا بودن کارت پایان خدمت یا معافیت قانونی از خدمت برای متقاضیان آقا ضروری است.
- التزام به یکی از ادیان رسمی پذیرفته شده در جهموری اسلامی ایران
- متقاضی باید از سلامت جسمی و روانی کافی برای انجام امورات بانکی برخوردار باشد.
- عدم اعتیاد به هرگونه ماده مخدر و روانگردان
- یکی از شرایط اصلی برای ورود به نظام بانکی، عدم سوء پیشینه‌ی کیفری است.
- فرد متقاضی باید حداقل ۱۸ سال و حداکثر ۴۰ سال سن داشته باشد.
- متقاضی باید شرایط لازم مثل مدرک تحصیلی لازم برای استخدام بانک را داشته باشد.
شرایط اختصاصی برای ورود به نظام بانکی کشور
بانکها مشاغل و سطوح شغلی بسیار مختلفی دارند و هر بانک، به نیروهای مختلفی از انتظامات گرفته تا مدیر شعبه و بازرس، نیازمند است. بانک‌های مختلف برای هر کدام از گروه‌های شغلی خود، شرایط خاصی را در نظر می‌گیرند. به عنوان مثال، نوع و حداقل مدرک تحصیلی لازم برای استخدام در بانک در هر گروه شغلی، با گروه‌های دیگر تفاوت دارد. منظور از شرایط اختصاصی در آگهی‌های دعوت به همکاری بانکها، شرایط خاص مورد نیاز برای هر شغل و منظور از شرایط عمومی، شرایط آیین نامه‌‌ی نظام بانکی کشور برای جذب کارمند است.
دوره آزمایشی بانک
افرادی که در آزمون استخدامی اولیه بانک قبول شوند و مصاحبه را نیز با موفقیت پشت سر بگذارند، باید در یک دوره آزمایشی که حداقل ۶ ماه و حداکثر دو سال طول می‌کشد، شرکت کنند. در پایان دوره آزمایشی نیز آزمونی از متقاضیان برگزار میشود. افرادی که بتوانند این آزمون را پشت سر بگذارند، واجد شرایط استخدام بانک به طور قطعی هستند.
افرادی که به طور قطعی جذب بانک می‌شوند، دوره آزمایشی را نیز به عنوان دوران خدمت خود در کارنامه خواهند داشت. لازم به ذکر است حقوق و مزایای دوره‌ی آزمایشی، تفاوتی با حقوق و مزایای خدمت اصلی در بانک نخواهد داشت.
آشنایی با وظایف و مسئولیت‌های کارمندان بانک
بانکداری شامل مشاغل و پست‌های مختلفی است که هر کدام از آنها، وظایف و مسئولیت‌های خاص خود را دارند. البته یکی از مراحل استخدام بانک، گذارندن دوره بانکداری است که معمولا شش ماه طول می‌کشد. بنابراین، تمام کسانی که به عنوان کارمند بانک جذب می‌شوند، با مشاغل مختلف بانکی آشنا می‌شوند. قرارگیری افراد در پست‌های مختلف در بانکها، بر حسب نیاز بانک و شرایط دیگر انجام میشود. برای آشنایی با این وظایف و مسئولیت‌ها، ابتدا باید با موقعیت‌های شغلی مختلف در بانک آشنا شویم.
متصدی امور بانکی
متصدی بانک کسی است که پشت باجه بانک می‌نشیند و کارهای روزمره مشتریان را انجام می‌دهد. وظایف اصلی متصدی امور بانکی عبارتند از:
- افتتاح و بستن حساب برای مشتریان
- واریز پول به حساب مشتریان
- برداشت پول از حساب مشتریان
- نقد کردن چک‌ها
- پاسخگویی حضوری یا تلفنی به سوالات مشتریان در رابطه با دیگر خدمات بانک مثل وام‌های بانکی
به طور کلی، متصدی امور بانکی، رابط بین مشتریان و بانک است و تمامی امور بانکی مشتریان، توسط متصدی امور بانکی یا با راهنمایی او و ارجاع به دیگر بخش‌های بانک، انجام میشود.
حسابدار
حسابدار وظیفه دسته‌بندی و ثبت اطلاعات مالی بانک را بر عهده دارد. از این نظر، می‌توان گفت که کار حسابدار بانک، همانند حسابدار در سازمان‌های دیگر است. اما تفاوت حسابداری بانک با سایر انواع حسابداری این است که با مشتریان مختلف سروکار ندارد و طرف حساب آنها، فقط شعبه بانکی است که در آن کار می‌کنند.
وظایف و مسئولیت‌های اصلی حسابدار بانک عبارتند از:
- نظارت بر تمامی تراکنش‌های مالی و ثبت آنها
- بررسی مجدد تراکنش‌ها و برطرف کردن خطاهای رخ داده در امور بانکی
- شناسایی تراکنش‌های غیرمعمول و فعالیت‌های غیرمعمول در حساب‌های بانکی
- تدوین گزارش‌های دوره‌ای
حسابداری بانک یکی از مشاغل بسیار حساس است و مسئولیت‌های سنگینی به دوش حسابداران است. آنها باید با دقت تمامی تراکنش‌ها را تحت نظر داشته باشند و مسئولیت هرگونه خطایی در تراکنش‌های بانکی، مستقیما متوجه حسابدار بانک است.
خزانه‌دار
یکی از سطح شغلی که کمتر در آگهی‌های استخدام بانک مشاهده میشود و معمولا از میان کارمندان حاضر بانک انتخاب میشود، خزانه‌دار است. خزانه‌داری یکی از شغل‌های حساس در شعبات بانک‌هاست و بر تمامی جنبه‌های مدیریت مالی، نظارت دارد و همراه با دیگر عناصر مدیریتی، از منابع مالی بانک، محافظت می‌کند.
برخی از مهم‌ترین مسئولیت‌های اصلی خزانه‌دار بانک عبارتند از:
- نظارت بر تراکنش‌های روزانه شعبه
- برنامه‌ریزی مالی و بودجه‌بندی
- گزارش‌دهی مالی
- مدیریت حساب‌های بانکی
مدیر شعبه بانک
بالاترین پست در هر شعبه بانک، مدیر شعبه است که درآمد بیشتری نسبت به سایر کارکنان دارد. معمولا برای جذب مدیر شعبه، آگهی منتشر نمی‌شود و مدیر شعبه از میان کارکنان شعبه انتخاب میشود.
وظایف اصلی مدیر شعبه عبارتند از:
- ایجاد راهکارهایی برای رشد فرصت‌های کسب‌وکار
- ایجاد روابط حسنه با مشتریان جدید
- حفظ مشتریان کنونی بانک
- حل مشکلات مشتریان
- اطمینان از برطرف شدن نیازهای مالی مشتریان
- مدیریت بر وام‌های بانکی
- آموزش پرسنل و نظارت بر عملکرد آنها
- آماده‌سازی و ارسال گزارش‌های مالی به شعبه مرکزی بانک
حسابرس
وظیفه اصلی حسابرس، نظارت بر کار حسابداران شعب مختلف بانک است. او باید خطاهایی را که حسابدار متوجه آنها نشده، شناسایی کند و بر مطابقت تراکنش‌ها با قوانین، نظارت داشته باشد. به طور کل، می‌توان گفت که مسئولیت‌ها و وظایف اصلی حسابرس عبارتند از:
- بررسی و ارزیابی کارایی و کفایت سیستم‌های کنترل داخلی بانک
- بازرسی سیستم‌های اطلاعاتی مالی و مدیریتی شامل خدمات بانکداری الکترونیک و خدمات اطلاعاتی الکترونیک
- بازرسی گزارش‌های مالی
- بازرسی روش‌های حفاظت از دارایی‌ها
- بازرسی سیستم بانکی برای ارزیابی سرمایه در مقابل ریسک برآورد شده
- بازرسی کارایی اقتصادی و عملکردی بانک
حسابرس‌ها معمولا در شعب مرکزی بانکها کار می‌کنند و از طرف شعب مرکزی برای نظارت بر عملکرد شعب فرعی بانکها، به مأموریت می‌روند.
برای استخدام بانک به چه میزان تحصیلاتی نیاز است؟
حداقل مدرک تحصیلی لازم برای گزینش در بانک، لیسانس بانکداری یا حسابداری است. البته مشاغل مختلفی در بانک وجود دارد و این سازمان‌ها نیازمند نیروهای تخصصی از رشتههای بسیار متنوعی هستند. به طور مثال، فارغ‌التحصیلان رشتههای دیگر مثل اقتصاد، حقوق، ریاضیات، آمار، مدیریت و مهندسی مالی نیز می‌توانند برای آگهی‌های جذب بانکدار، رزومه ارسال کنند.
سطح تحصیلات در پیشرفت حرفه‌ای و حقوق کارمندان بانک بسیار تاثیرگذار است. برای رسیدن به پست ریاست شعبه فرعی بانک، مدرک فوق‌لیسانس در یکی از رشتههای ذکر شده مورد نیاز است. مدرک دکترا نیز برای جایگاه‌های شغلی بالاتر در شعبات مرکزی بانکها، امتیاز ویژه‌ای محسوب میشود. بسیاری از کارمندان بانک، پس از جذب و استخدام با مدرک لیسانس، همزمان با کار در بانک، تحصیلات خود را ادامه می‌دهند تا بتوانند در مسیر شغلی خود پیشرفت بیشتری داشته باشند.
مهارت‌های مورد نیاز برای استخدام بانک
یکی از مهم‌ترین مواردی که در آزمون‌ها و مصاحبه استخدام بانک بررسی میشود، مهارت‌های سخت و نرم متقاضیان است. مهارت‌های نرم، به مهارت‌های غیرفنی مثل مهارت‌های ذاتی ارتباطی و ویژگی‌های شخصیتی مثبت گفته میشود. مهارت‌های نرم نیازی به آموزش ندارند و می‌توانند ذاتی باشند؛ با این حال، بسیاری از آنها را می‌توان با تمرین و آموزش، تقویت کرد. منظور از مهارت‌های سخت، مهارت‌های فنی است که ذاتی نیستند و تنها از طریق آموزش و تمرین به دست می‌آیند. البته، استعدادهای ذاتی فرد نیز در سرعت یادگیری مهارت‌های سخت، تأثیر بسزایی خواهد داشت.
مهارت‌های نرمی که در مشاغل بانکی اهمیت دارند عبارتند از:
- مهارت‌های ارتباطی میان‌فردی قوی
- مهارت‌های گفتاری و نوشتاری
- زمانبندی و مدیریت زمان
- توانایی حل مسئله
- توجه و دقت به جزئیات
- تعهد و حس مسئولیت‌پذیری بالا
- توانایی کار تحت فشار زیاد
- هوش هیجانی بالا
- مهارت در سازماندهی و منظم بودن
- مهارت‌های ریاضیاتی قوی
- توانایی انجام چندین کار به طور همزمان
مهارت‌های سخت مورد نیاز برای جذب شدن در بانک
علاوه بر تحصیلات و مهارت‌های نرم، مجموعه‌ای از مهارت‌های سخت نیز در گزینش بانک ضروری هستند. مهم‌ترین این مهارت‌ها عبارتند از:
- آشنایی با قوانین مالی
- آشنایی با فرایندهای بانکی
- مهارت‌های نرم‌افزاری مثل نرم‌افزارهای بانکی، مایکروسافت آفیس، نرم‌افزارهای حسابداری و نرم‌افزارهای آماری
- مهارت‌های ورود داده یا دیتا اینتری
مزیت‌ها و چالش‌های مشاغل بانکی
مشاغل بانکی از جمله پرفشارترین و دشوارترین مشاغل هستند. دستمزد بسیاری از کارمندان بانک، به ویژه متصدیان امور بانکی که بخش عمده کارکنان را تشکیل می‌دهند، با کارمندان سازمان‌های دیگر، تفاوت چندانی ندارد. با این حال، شغل بانکداری مزایای خاص خود را نیز دارد. در ادامه، به مهم‌ترین مزایا و معایب مشاغل بانکی می‌پردازیم.
مزایای اشتغال در بانک
- حقوق و دستمزد نسبتا بالا
- پشتیبانی‌های مالی مثل امکان اخذ وام‌های متعدد با شرایط عالی
- بیمه‌‌های درمانی با پوشش بسیار خوب
- امکان پیشرفت زیاد
مشکلات اشتغال در بانک
- ساعت کاری طولانی و غیرانعطاف‌پذیر
- محیط کار خسته‌کننده با شرایط سخت و نیاز به ارتباط با طیف وسیعی از افراد
- امنیت شغلی نسبتا پایین (با روند افزایشی بانکداری الکترونیک، احتمالا در آینده‌ای نه‌چندان دور، بانک‌های زیادی، تعدیل نیرو داشته باشند).
- مسئولیت‌های مالی سنگین
- احتمال انتقال بین شعب و حتی بین شهرها در صورت نیاز بانک
کدام سازمان‌ها نیازمند استخدام بانکدار هستند؟
ممکن است تصور کنید که تنها بانکها نیازمند به‌خدمت‌گیری بانکدار هستند. درست است که سازمان‌های اصلی که نیروهای بانکی می‌توانند در آنها مشغول شوند، بانکها هستند؛ ولی سازمان‌های دیگری نیز به بانکدار احتیاج دارند. در زیر به برخی از این کسب و کارها اشاره می‌کنیم:
- بانک‌های دولتی تجاری
- بانک‌های دولتی قرض‌الحسنه
- بانک‌های غیردولتی تجاری
- بانک‌های دولتی تخصصی و توسعه‌ای
- بانک‌های خارجی دارای شعبه در ایران
- موسسات مالی و اعتباری
- کارگزاری‌ها
- سازمان بورس و اوراق بهادار
- صرافی‌ها
جمع‌بندی
بسیاری از فارغ‌التحصیلان رشتههای بانکداری، حسابداری، علوم ریاضی، آمار، مدیریت، حقوق و سایر رشتههای مرتبط، تصور می‌کنند که بهترین فرصت شغلی برای آنها، استخدام بانک است. هرچند که بانکداری، شغلی با حقوق نسبتا بالا و مزایای عالی است ولی دشواری‌های زیاد و مسئولیت‌های بسیار سنگینی دارد و می‌تواند خیلی زود شما را خسته کند.
حداقل مدرک تحصیلی لازم برای گزینش در بانک، لیسانس یکی از رشتههای یاده شده است. پس از کسب مدرک لیسانس یا بالاتر در یکی از این رشته‌ها میتوانید برای آگهی‌های استخدام بانک در jobvision.ir رزومه ارسال کنید. در صورتی که رزومه‌ی شما تأیید شود، باید در مصاحبه‌ی ورودی شرکت کنید و در صورت قبولی در مصاحبه، باید پیش از ورود به بانک، دوره ویژه‌ی بانکداری را بگذرانید. پیشرفت حرفه‌ای در مشاغل بانکی در گروی تجربه، سابقه‌ی کاری خوب، تحصیلات تکمیلی و موفقیت در آزمون‌های دوره‌ای بانک است.
برای اینکه در مورد شرایط استخدام بانک‌های مختلف و مهارت‌های مورد نیاز اطلاعات بیشتری کسب کنید پیشنهاد می‌کنیم مقاله راهنمای استخدام بانک را نیز مطالعه بفرمایید.
- ۹۹/۱۱/۲۶